ପଞ୍ଚଧାର

ଗିରି ପଞ୍ଚଧାର,

ରତ୍ନ-ଗନ୍ତାଘର ।

ଅମର ବାଞ୍ଛିତ,

ଦର୍ଶକର ଚିତ୍ତ ।

ମାରାଗ ପ୍ରାଚୀର,

ଦର୍ପୋନ୍ନତ ଶିର ।

ନୀଳ ଜଳରାଶି,

ଉଠିଛି କି ଭାସି !

ସ୍ୱର୍ଗକୁ ନିଶୁଣି,

ଉଦୀଚୀ ହାତୁଣୀ ।

ତୀର୍ଥାଟନ ବ୍ରତ,

ସ୍ୱର୍ଗୁ ଐରାବତ ।

ଉପମା ଶୈଳେଶ,

ହୋଇଯିବ ଶେଷ ।

ଯାହାର ସୁଷମା,

ବହୁଳ ଉପମା ?

ଅଙ୍ଗେ ଯାକି ଯାକି,

ଯାଏ ତହିଁ ଢାଙ୍କି ।

ବ୍ୟଞ୍ଜନର ସ୍ୱାଦ,

ହୁଏ ସେ ଅଖାଦ୍ୟ ।

ଗୋଲାପ ସୁନ୍ଦରୀ,

ପ୍ରାଣମନ ହରି ।

ବୈଚିତ୍ର୍ୟ-ମଣ୍ଡିତ,

ହୁଏ ପରାଜିତ ।

ଉପମା ତୁ ଗିରି,

ଚୌଦିଗେ ତୋ ଶିରୀ ।

ସର୍ଜନା ତୋହର,

ତୋତେ ପଟାନ୍ତର ।

ତୋହର ମହତ୍ତ୍ୱ,

ବୁଝନ୍ତି ଏ ତତ୍ତ୍ୱ ।

ତୋର ରମ୍ୟ ଗୁହା,

ରଚନ୍ତି ତୋ ଦୁହା ।

ଗିରି ଅଭ୍ରଙ୍କଷ,

ତୋହର ବୟସ ?

କେତେ ସଂସାରର,

କଲୁଣି ପଥର ।

ଦେଖିଲୁଣି ଯେତେ,

ଭବ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରେ ।

ତୁ ମହା ଅମୀର,

ଉଲଗ୍ନ ଫକୀର ।

ଅର୍ଜନ୍ତି ସଜ୍ଜନ,

ଆଦର୍ଶ ଜୀବନ ।

ତୁହି ସାନୁମାନ,

ତୋର ପିଣ୍ଡ ପ୍ରାଣ ।

ବହୁ ଇତିହାସ,

ଗୋପନେ ନିବାସ ।

ଯୋଗମଗ୍ନ ଯୋଗୀ,

ତେସନ ଉଦ୍‌ଯୋଗୀ ।

ସଦା କର୍ମରତ,

କର୍ମହୀନବତ ।

ତୋ ଦରୀନିଚୟ,

ନିଭୃତ ନିଳୟ ।

ଭଜିଛି ବିନାଶ,

ଶ୍ୱାପଦନିବାସ ।

ପ୍ରଣବ ଓଁକାର,

ବିକଟ ହୁଙ୍କାର ।

ନେଇପାରୁ ଜୁରି,

ଶାଣିତ କତୁରୀ ।

କରିପାରୁ ତ୍ୟାଗୀ,

ଗୃହସ୍ଥେ ବୈରାଗୀ ।

ତୁ ମହାମହତ,

ବିଶ୍ୱପ୍ରେମ ବ୍ରତ ।

ସଦା ତୁ ବିଭୋର,

ସ୍ୱାର୍ଥ ମୋହ-ଡୋର ।

ବିବିଧ ରତନ,

ତୋ ଅଙ୍ଗେ ଭୂଷଣ ।

ମହତ୍ତ୍ୱ ଯାହାର,

ତା ଦୃଷ୍ଟିରେ ଛାର ।

ସୁନ୍ଦର ଭୂଷଣ,

ଚରଣେ ଶରଣ ।

ଅତସୀନିନ୍ଦିତ,

ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲମ୍ବିତ ।

ଅର୍ଦ୍ଧବୃତ୍ତାକାର

ଇନ୍ଦ୍ରନୀଳ ହାର ।

ସପ୍ତକୋଶୀ ଗଣ୍ଡ,

କରେ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ।

ଥରିଉଠେ ଚିତ୍ତ,

ହୁଏ ପ୍ରକମ୍ପିତ ।

ନ ମାନେ ଲେଖନୀ,

ବାଜିଯାଏ ଖନି ।

ଭୟରେ ମୂର୍ଚ୍ଛିତ,

ସାହସ ଚୂର୍ଣ୍ଣିତ ।

ଧ୍ୱଂସ ରୁଦ୍ର ଗୀତ,

ହୋଇ ଅତି ଭୀତ ।

ହୋଇଯାଏ ରୁଦ୍ଧ,

ଦେଖି ଘୋର ଯୁଦ୍ଧ ।

ଯେହ୍ନେ ଯମଦ୍ୱାର,

ସୂତିକା ଆଗାର ।

ଦିଅନ୍ତି ପହରା,

ପଡ଼ି ନାହିଁ ଖରା ।

ଯେଣୁ ଧରାଧର,

ଦେଖୁ ନିରନ୍ତର ।

ପାଞ୍ଚଟି ପ୍ରପାତ,

ଗର୍ଜନ ନିର୍ଘାତ ।

ନାମ ପଞ୍ଚଧାର,

ଅତି ଚମତ୍କାର !

ଶଙ୍କର ଜଟାରୁ,

ସୃଜି ଦୃଶ୍ୟ ଚାରୁ ।

ପୁଣ୍ୟ ତୀର୍ଥୋଦକ,

ଜୀବନ ସାର୍ଥକ ।

ଅଂଶ ଧରାଧର,

ଆସନ ତୋହର ।

ତୁ ତାହାର ଟୀକା,

ଜୀବନ ଜୀବିକା ।

ଦୁର୍ଲଭ ଔଷଧି,

ବହିଛୁ ଅବଧି ।

ଅଛି ତୋ ବନରେ,

କ୍ଷୁଧାତୃଷା ହରେ ।

ବହିଛୁ ଅଶେଷ,

ତୋର ଦୀର୍ଘକେଶ ।

ଗିରିକୁଳ ରଜା,

ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଜା ।

ବର୍ଷେ ଦୁଇ ଥର,

ଗୁଣ ନିରନ୍ତର ।

ତୁହି ରେ ଭୂଧର,

ଭୂମି ବୃତ୍ତ ଘର ।

ତୁହି ଏ ମହୀର,

ଅର୍ପୂ ତେତେ କ୍ଷୀର ।

ଆଦର୍ଶସ୍ଥାନୀୟ,

ସଦା ରାଜପ୍ରିୟ ।

ତୁହି ପଞ୍ଚଧାର,

ନୀଳ ପାରାବାର ।

ଉଭେ ରତ୍ନଗର୍ଭ,

ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ସନ୍ଦର୍ଭ ।

ନାଭିକୁଣ୍ଡ ପରି,

ସୁବିଶାଳ ଦରୀ ।

କ୍ରୀଡ଼ାନିକେତନ,

ଦିଶେ ଶୋଭାବନ ।

ଯୋଗୀ ୠଷି ତହିଁ,

ନିକାଞ୍ଚନେ ରହି ।

ତେଜି ରାଜଭୋଗ,

ସାଧୁଥିଲେ ଯୋଗ ।

ସୁବିମଳ ଯଶ

‘‘ପଣ୍ଡିତସର୍ବସ୍ୱ’’ ।

ରାଜଧର୍ମୀ ରାଜା,

ତାଙ୍କ ଖ୍ୟାତିବାଜା ।

ସ୍ୱଭାବେ ସେ ତ୍ୟାଗୀ

ଚିର ଅନୁରାଗୀ ।

ସେ ମହା ମନସ୍ୱୀ,

ଆଦର୍ଶ ତପସ୍ୱୀ ।

ରାଜ୍ୟର ନୃବର,

ୠଣ ଛଳେ କର ।

ସାଧି ବହୁଗୁଣ,

କରନ୍ତି ସେ ୠଣ ।

ଦୁର୍ଜନର ଅରି,

ଜୀବନ ପ୍ରହରୀ ।

ପ୍ରଜା ରାଜଶକ୍ତି,

ପ୍ରଜାଏ ବିଭକ୍ତି ।

ଏ ମହା ସମ୍ପର୍କ,

ମଙ୍ଗଳକାରକ ।

ସୃଜିଛନ୍ତି ବିଧି,

ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରତିନିଧି ।

ଯେଉଁ ନୃପବର,

ସାର୍ଥକ ତାଙ୍କର ।

ଶ୍ରୀ ମହେନ୍ଦ୍ର ଦେବ,

ନ ଥିଲା ନ ହେବ ।

ସେ ନୀତିଭୂଷଣ ।

ଭକ୍ତି ଆକର୍ଷଣ ।

ଅମର ପ୍ରତିଭା,

ଏଥି ନିଶିଦିବା ।

କୀର୍ତ୍ତି ଉପାର୍ଜ୍ଜନେ,

ଧନେ ପ୍ରାଣେ ମନେ ।

ଅମର ବିଭୂତି,

କୀର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ମୂର୍ତ୍ତି ।

ରମ୍ୟ ଉପତ୍ୟକା,

ସ୍ୱର୍ଗରୁ ଅଳକା ।

ସତ୍ୟ ଧର୍ମଭାବ,

ସେଠାରେ ପ୍ରଭାବ ।

ଗ୍ରାମ୍ୟ କୋଳାହଳ

ପବିତ୍ର ନିର୍ମଳ ।

ଶୁଦ୍ଧ ହୁଏ ମନ,

କାଞ୍ଚନ ଯେସନ ।

ପ୍ରଶ୍ୱାସେ ସେ ସ୍ଥଳ,

ସର୍ବଦା ଶୀତଳ ।

ସୁନ୍ଦର ଉଦ୍ୟାନ,

ତରୁଲତାମାନ ।

ରମୀଣୀୟ ଅତି,

ହରି ଯତିମତି ।

ପ୍ରତେ ହୁଏ ମନେ,

ଚୈତ୍ରରଥ ବନେ ।

ଜନୈକ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ,

ନିତ୍ୟ ଯୋଗାଭ୍ୟାସୀ ।

ତରୁଲତାଚୟେ,

ସସ୍ନେହେ ସଦୟେ ।

ଆଦି ତରୁବୀଥି,

ତୋଷନ୍ତି ଅତିଥି ।

ହୋଇ ହୃଷ୍ଟଚିତ୍ତ,

ମଧୁର ସଙ୍ଗୀତ ।

ପୂର୍ଣ୍ଣ ସେ ଉଦ୍ୟାନ,

ପ୍ରିୟ ବାସସ୍ଥାନ ।

ଉଦ୍ୟାନ-ସୁଷମା,

ସୁଯୋଗ୍ୟ ଉପମା ।

ଆନୋପମା ଭୟ,

ତହିଁ ପରାଜୟ ।

ମଳୟ ମାରୁତ,

ଦୂରୁଁ ପକ୍ଷୀ ଗୀତ ।

ଶାଖା ସଞ୍ଚାଳନ,

ପଥିକେ ଆହ୍ୱାନ ।

ବୋଳିହୋଇ ରଙ୍ଗେ,

ସୌରଭ ତରଙ୍ଗେ ।

କଳାପୀ କଳାପେ,

ସଙ୍ଗୀତ ଆଳାପେ ।

ବସନ୍ତବିଭବ,

ସିନା ଅସମ୍ଭବ ।

ଏକାନ୍ତ ଅଯୋଗ୍ୟ,

ନେତ୍ର-ଉପଭୋଗ୍ୟ ।

ସ୍ୱପନ ଅତୁଳ,

ସେ ସ୍ୱପ୍ନର ଫୁଲ ।

ଚିର-ପ୍ରିୟ-ବାସ

ସମ୍ମୋହନ ପାଶ ।

ଜାଣୁ ତୁ ଶିଖରୀ,

ତାକୁ ବଶକରି ।

ଶରୀର ଗଠନ,

ସେଭଳି ଭୀଷଣ ।

ବିଧାନ ଆଭାସ,

ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର ବାସ ।

ବୀଚି ଭୟଙ୍କର,

ଦିଶନ୍ତା ସୁନ୍ଦର ।

ପୁରେ ନାହିଁ ଆଶା,

ଦର୍ଶକ-ପିପାସା ।

ପାଷାଣ-କଠୋର,

ବିଶେଷତ୍ୱ ତୋର ।

ବିବିଧ ସଙ୍ଗୀତ,

କରେ ଉତ୍ସବିତ ।

କଳନାଦୀ ବୀଣା,

ମନକର୍ଣ୍ଣକିଣା ।

ପିକ ବନକବି,

ଚିତ୍ତ ଯାଏ ଦ୍ରବି ।

ବିଷାଦ ରାଗିଣୀ,

ଚିରବିଷାଦିନୀ ।

ରାଗିଣୀ ଶାର୍ଦ୍ଦୂଳ,

ୠକ୍ଷବଧୂକୁଳ,

ଧ୍ୱଂସ ରୁଦ୍ରଗୀତ,

ଥରିଉଠେ ଚିତ୍ତ ।

ତୁ ମହାପର୍ବତ,

ନୁହେ ଅସଙ୍ଗତ ।

ଅଗଣିତ ଫୁଲ,

କରନ୍ତି ଆକୁଳ ।

ଆଘ୍ରାଣି ସୌରଭ,

ଆନନ୍ଦ ଦୁର୍ଲଭ ।

ବନଲକ୍ଷ୍ମୀ ଫୁଲ,

ଗୌରବ ଅତୁଲ ।

ବାଏ ଏକସ୍ୱରା,

ବଜାଏ ନାଗରା ।

ବିଭାସ ରାଗିଣୀ,

ଗାଏ ଚାତକିନୀ ।

ବଜାନ୍ତି ଘୁଙ୍ଗୁର,

ନାଚନ୍ତି ମୟୂର ।

ଲାଗେ ତୌର୍ଯ୍ୟତ୍ରିକ

ସଙ୍ଗୀତ-ରସିକ !

ତୋର କଳେବର,

ଦିଶୁ ତୁ ସୁନ୍ଦର ।

ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ଶୋଭା,

ବିଶ୍ୱମତି-ଲୋଭା ।

ଉଠି ବାଳରବି,

ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡ ଛବି ।

କୌଶଲ୍ୟାନନ୍ଦନ,

କିବା ଉତ୍ତୋଳନ

ଧନୁର୍ଭଙ୍ଗ ପଣ,

କରୁ ପ୍ରଦର୍ଶନ ।

ଉଠି ଦିନକର,

ଉତ୍ତୁଙ୍ଗ ଶିଖର ।

ସୁବର୍ଣ୍ଣ କଳସ,

ଚିତ୍ତେ ବହି ହର୍ଷ ।

ସିଞ୍ଚିହୋଇ ଶିରେ,

ଦିବସ ମହୀରେ ।

ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ସୂଚନା,

ମଙ୍ଗଳ ବାଜଣା ।

କୁମ୍ଭାଟୁଆ ଖରେ,

ଦୁମୁଦୁମୁ ସ୍ୱରେ ।

ଆନ ପକ୍ଷିଗଣ,

ଦୁହା ଉଚ୍ଚାରଣ ।

ଦ୍ୱିଜ ଅଭିହିତ,

ହୋଇ ପୁରୋହିତ ।

ଆନନ୍ଦେ ଉତ୍‌ପୁଲ୍ଲି,

ଉଚ୍ଚେ ହୁଳହୁଳି ।

ତରୁଲତାକୁଳ,

ସୁବାସିତ ଫୁଲ ।

ରାଜଚ୍ଛତ୍ର ଘେନି,

ତରାସ ଆଢ଼େଣୀ ।

ଛାମୁରେ ଆଲଟ,

ଯେହ୍ନେ ନଟୀନଟ ।

ସଞ୍ଚାଳି ପଲ୍ଲବ,

ଅଭିଷେକୋତ୍ସବ ।

ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ପରିଚ୍ଛଦ-

ରାଜମନ୍ତ୍ରିପଦ ।

କାମରୂପୀ ଗିରି,

ଧରୁ ଭିନ୍ନ ଶିରୀ ।

ଗଭୀର ମୂରତି,

ଭସ୍ମବୋଳା ଯତି ।

ଅତସୀନିନ୍ଦିତ,

ବର୍ଣ୍ଣେ ବିଚ୍ଛୁରିତ ।

ତୋ ଶୋଭା-ବିଭବ,

ଅର୍ପେ ପରାଭବ ।

ତିଳତଣ୍ଡୁଳିତ,

ଦିଶେ ବିଶୋଭିତ ।

ଅଭ୍ରଚୂର୍ଣ୍ଣଚୟ,

ଦିଶେ ଜ୍ୟୋତିର୍ମୟ ।

ମିଶୁଛି ସେ ଜ୍ୟୋତି,

ପୁଷ୍ପ ହାସୁ ମୋତି ।

ସୁପ୍ତ ବସୁମତୀ,

ରହି ଗିରିଯତି ।

ମନ୍ତ୍ର ଗୁହା ମୁଖେ,

ହୋଇ ମହାସୁଖେ ।

ଉଲଗ୍ନ ମୂରତି

ଦୀନହୀନ ଅତି ।

ଦେହେ ଦାବାନଳ,

ହୁଅନ୍ତି ବିକଳ ।

ଦିଶୁ ବର୍ଷାକାଳେ,

ଲତା ଅନ୍ତରାଳେ ।

ସୁନ୍ଦର ଆକୃତି,

ତୋ ଅଙ୍ଗେ ପ୍ରକୃତି ।

ରେ ମହାଶିଖରୀ,

ଧରୁ ବୃଦ୍ଧ ପରି ।

ଅମରବନ୍ଦିତ,

ବେଶେ ସୁସଜ୍ଜିତ ।

ଖଟେ ତୋ ନୀତିରେ,

ପିନ୍ଧାଏ ତୋ ଶିରେ ।

ପୁଷ୍ପ ପରିଚ୍ଛଦ,

କୁବେର-ସମ୍ପଦ ।

ଆନନ୍ଦ ଅପାର,

ଦିଏ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣହାର ।

ବିବିଧ ଭୂଷଣ,

କରନ୍ତି ମଣ୍ଡନ ।

ପରମ ସୁନ୍ଦର,

ବିବାହାର୍ଥୀ ବର ।

ଦିଗଙ୍ଗନାଗଣ,

ସ୍ୱୟମ୍ବର ପଣ ।

ଗ୍ରହିବାକୁ କର,

ସୁନ୍ଦରୀନିକର ।

ତୁହି ପଞ୍ଚଧାର,

ସେପରି ଉଦାର ।

ବହୁ ଅନୁଭବୀ,

ପୁରାତନ ଛବି ।

କେତେ ତିରୋଭାବ,

ଲଭିଅଛି ଠାବ ।

କ୍ରୂର ଅତ୍ୟାଚାର,

ଆର୍ତ୍ତହାହାକାର,

ଶୁଣିଅଛୁ କର୍ଣ୍ଣେ,

ତାହା ବର୍ଣ୍ଣେବର୍ଣ୍ଣେ ।

ବିକଟ ଚିତ୍କାର,

ତୁହି ପଞ୍ଚଧାର ।

ହତାଶ ନିଃଶ୍ୱାସ,

ନୀରବେ ଆଶ୍ୱାସ ।

ଦର୍ପୋଦ୍ଧତ ବୀରେ,

ଆଉ ଏ ମହୀରେ ।

ସକଳ ଉତ୍ପାତ,

ହେଲେ ଧୂଳିସାତ ।

ଘଟଣା-ନିକର,

ନୁହେଁ ଗିରିବର ।

ଯାହାକୁ ଜୀବନ,

ସୁଦୀର୍ଘ ସ୍ୱପନ ।

ନ ବୁଝନ୍ତି ତଥ୍ୟ,

ମଣୁଥାନ୍ତି ସତ୍ୟ ।

ସରିଯାଏ ସତ୍ତା,

ଦେଖାନ୍ତି ମମତା ।

କରେ ସେ ଚିତ୍କାର,

ନୁହନ୍ତି ତାହାର ।

ଆତ୍ମଜ କଳତ୍ର,

ସକଳେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ।

ଦେଖାନ୍ତି ମୁଆଁସ,

ଅର୍ଥ-ସ୍ୱାର୍ଥ-ଦାସ ।

ସର୍ବେ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ,

ଯାଆନ୍ତି ପଳାଇ ।

ଘୃଣ୍ୟ କୂଟନୀତି,

ଚଳୁଅଛି ନିତି ।

କିନ୍ତୁ ସବୁ ଜାଣୁ,

ହୋଇଅଛୁ ସ୍ଥାଣୁ ।

ଯୋଗ୍ୟ ପ୍ରତିକାର,

ନାହିଁ ପଞ୍ଚଧାର !

ଶୁଣୁଅଛୁ ତାନେ,

ରହିଛୁ ଗୁମାନେ ।

ନ ଥିଲେ କ୍ଷମତା,

ତହିଁ ନୀରବତା ।

ମହତ ଆଦର୍ଶ,

ବିପୁଳ ଉତ୍କର୍ଷ ।

ଧର୍ମ-କର୍ମବୀରେ,

ଅର୍ଜ୍ଜିଲେ ମହୀରେ ।

ସତ୍କର୍ମେ ଆକୃଷ୍ଟ,

ଦୀନର ଅଦୃଷ୍ଟ ।

ଧର୍ମପ୍ରଚାରକ,

ସ୍ୱନାମେ ସାର୍ଥକ ।

ଅଛୁ ତୁ ବିଦିତ,

ଅଟୁ ସୁପଣ୍ଡିତ ।

ତୋ ନିବାସରାଜ୍ୟ,

ମହତ ସତ୍କାର୍ଯ୍ୟ ।

ହେଉଛି ଧାବିତ,

ହୋଇ ସୁରଞ୍ଜିତ ।

ଅନୁପମ ଶିରୀ,

ବର୍ଣ୍ଣିବିରେ ଗିରି !

ମହା ସଦାଶୟ,

ଦେଇଛୁ ଆଶ୍ରୟ ।

ଆଶ୍ରା ଗଜରାଜେ,

ଗହ୍ୱରେ ବିରାଜେ ।

ସିନା ଏ ଜଗତେ,

ଦିଅନ୍ତି ମହତେ ।

ଆସି କଣ୍ଠାଗତ,

ନ ଲୋଡ଼େ ମହତ ।

ମହାସିନ୍ଧୁ ଜଳ,

ପଙ୍କିଳ ପଲ୍ୱଳ ?

ମହତ ଚାତକ,

ପିଏ ଘନୋଦକ ।

ବ୍ୟବହାର ତୋର,

ବାହାର କଠୋର ।

ପ୍ରଦାନି ଭୋଜନ,

ଧର୍ମ ସନାତନ ।

ତୋର ବଡ଼ପଣ,

ଚରିତ୍ରଭୂଷଣ ।

ଦୃଢ଼ ଆକର୍ଷଣେ,

ନଭଶ୍ଚାରୀ ଘନେ,

କ୍ରୀଡ଼ା ମହୋତ୍ସବ,

ପୁଷ୍ପ ସଉରଭ ।

ହୋଇ ବିଶୃଙ୍ଖଳ,

ଶ୍ୱେତହସ୍ତିଦଳ ।

ଗରଜି ଗମ୍ଭୀରେ,

ବର୍ଷନ୍ତି ତୋ ଶିରେ ।

ଆଳାପନ୍ତି ଭେକ,

ରାଜ-ଅଭିଷେକ ।

ଶିଖରସମାଜେ,

ପୂର୍ଣ୍ଣରୂପେ ସାଜେ ।

ସେହି ଜଳ,

ଶସ୍ୟେ ସୁଶ୍ୟାମଳ ।

ହୋଇ ଉଲ୍ଲସିତ,

ଆଶାପୂର୍ଣ୍ଣ ଗୀତ ।

ତୋ ଦେହରୁ ଝର,

କ୍ଷେତ୍ରେ ସମୃର୍ଦ୍ଦର ।

ସ୍ୱଜ୍ୟୋତି ଯେସନ,

କରନ୍ତି ବଣ୍ଟନ ।

ବହି ଅନୁରକ୍ତି,

କରୁ ନିଜ ଶକ୍ତି ।

ସତ୍ପାତ୍ରେ ପ୍ରଦତ୍ତ,

ଦାନର ମହତ୍ତ୍ୱ ।

ମହାପୁରାତନ,

ରତ୍ନସିଂହାସନ ।

ମୂର୍ତ୍ତି ଅଭିରାମ,

ତୋ ଶିରେ ବିଶ୍ରାମ,

ଆନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅବ,

ବିଜେ କି ମଘବା !

ସେ ସୁଷମା ଆହା,

ନ ଭୁଲିବ ତାହା ।

ପରମ ବୈଷ୍ଣବ,

ଗଢ଼ା ଅବୟବ ।

ବିଷ୍ଣୁଭକ୍ତିଯୁକ୍ତ,

ତେଣୁ ଜୀବନ୍ମୂକ୍ତ ।

ହୁଏ ସୁପ୍ରସନ୍ନ,

କଳୁଷିତ ମନ ।

କଳୁଷିତ ଜଳ,

ହୁଏ ସୁନିର୍ମଳ ।

ଦ୍ୱାରକା ମଥୁରା,

ବନ୍ଧନ-ବାଗୁରା ।

ଉଚ୍ଚାରୁ ପ୍ରଣବ,

ଗାଉ ବିଭୁସ୍ତବ ।

ହୁଏ ପାପଚିତ୍ତ,

ବଳି ମୁକ୍ତିତୀର୍ଥ ?

ସତତ ବିଭୋର,

ଦେହ ତୋ କଠୋର ।

ଅପୂର୍ବ ମିଳନ,

ତୁହି ପ୍ରଦର୍ଶନ ।

ଭୟାବହ ସର୍ପ,

ପ୍ରକାଶନ୍ତି ଦର୍ପ ।

ବୋଡ଼ା ଅହିରାଜ,

ସଞ୍ଚାଳନ୍ତି ଲାଞ୍ଜ ।

ଭୀଷଣ ଆକୃତି,

ଉଡ଼ିଯାଏ ଧୃତି ।

ଅଦ୍ଭୁତ ପ୍ରକାଣ୍ଡ

ଶାଳତରୁ କାଣ୍ଡ ।

ତଥା ବିଷାକର,

ଶମନ-କିଙ୍କର ।

ଢାଳି ବିଷଶ୍ୱାସ,

କରୁଥାନ୍ତି ଗ୍ରାସ ।

ବନେ ବା ଅଚଳେ

କରାଳ କବଳେ ।

ସେ ଦୁଷ୍ଟନିଚୟ,

ବିଭୀଷିକାମୟ ।

ଗିରି ପଞ୍ଚଧାର,

ଶୋଭାର ଆଧାର ।

କିଶୋର-ଉଦ୍ୟାନ,

ରମଣୀୟ ସ୍ଥାନ ।

ପାଦପ କଳାପ,

କରନ୍ତି ଆଳାପ ।

ବନ-ପକ୍ଷିଚୟ,

ସଙ୍ଗୀତ-ଆଳୟ ।

ରଚନ୍ତି ସେ ଗୀତ,

ପୂରିଉଠେ ଚିତ୍ତ ।

ମହୀରୁହଗଣ,

ନନ୍ଦନକାନନ ।

ସେ ଉଦ୍ୟାନ,

ପ୍ରାଙ୍ଗଣ ସମାନ ।

ଯେହ୍ନେ ତରୁବୀରେ,

ବ୍ୟୂହ ଆକୃତିରେ ।

ଝରଣା ସୁଜଳା,

ହୋଇଛି ମେଖଳା ।

ସଖୀ ପୁରାତନ,

ପ୍ରେମେ ଆଲିଙ୍ଗନ ।

କୁଳମଣି ହୋତା,

ପ୍ରଧାନ ଉଦ୍‌ଯୋକ୍ତା ।

ପ୍ରଣାଳୀ ତାଙ୍କର,

ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦର ।

ପ୍ରଖର ବୁଦ୍ଧିଆ,

ହରହୁନ୍ଦରିଆ ।

ସ୍ୱଗୁଣନିଧାନ,

ରୁଚିର ଉଦ୍ୟାନ ।

ଉଦ୍ୟାନ ନକସା,

କିଏ ବା ପ୍ରଶଂସା ?

ସେ ବିପ୍ର ଗୋସାଇଁ,

ଅଛନ୍ତି ଫିଟାଇ ।

ଯେଉଁ କର୍ମଚାରୀ

ରାଜ୍ୟହିତକାରୀ ।

ଜାତିବରଣୀୟ,

ରାଜାଙ୍କର ପ୍ରିୟ ।

ଆଦର୍ଶ ମହତ,

ଇଚ୍ଛା ଜନ୍ମେ ସ୍ୱତଃ ।

ଦର୍ଶନୀୟ ସ୍ଥାନ,

କେତକୀ-ଉଦ୍ୟାନ ।

ପଟ୍ଟଶିଷ୍ୟ ପ୍ରାଏ,

ଦୂରୁ ଦେଖାଯାଏ ।

ପୟରେ ଯେସନ,

ଶିବ-ଉପବନ ।

ଦୃଶ୍ୟ ପାଶେ ଛନ୍ଦି,

ରଖେ କରେ ବନ୍ଦୀ ।

ପିଜୁଳି, ପଣସ,

ଲେମ୍ବୁ, ଅନାରସ,

ଲିଚୁ, ସୀତାଫଳ,

ପାଦପ ସକଳ,

ହୋଇଛନ୍ତି ଠିଆ,

କେହି ଝଙ୍କାଳିଆ ।

ଯେ ଅମୃତମଣ୍ଡା,

ପାଚି ଗଣ୍ଡା ଗଣ୍ଡା ।

ଅମରନିକର,

ଅମୃତେ ଆଦର ।

କୁଟୀର ଭିତରେ,

ଡାକୁଛି ଭ୍ରମରେ ।

ମଧୁରସ ତହିଁ,

ଅଳି ଦର୍ପ ବହି ।

ବହୁ ପରିମାଣେ,

ଏ ରମ୍ୟ ଉଦ୍ୟାନେ ।

ନାମିତ କଦଳୀ,

ପଡ଼ିଅଛି ଢଳି ।

ପ୍ରାୟ ଅବିକଳ,

ଏ କଦଳୀ ଫଳ ।

ସହସ୍ର ସଂଖ୍ୟାରେ,

ଏଥି ଏକାଧାରେ ।

ଫାଟିପଡ଼େ ନେତ୍ର,

ରମ୍ୟ କୃଷିକ୍ଷେତ୍ର ।

 ବହୁ ଫଳମୂଳ,

ସର୍ବେ ଏଥି ଠୁଳ ।

ଶସ୍ୟସମ୍ଭାରରେ,

ଏ ଉଦ୍ୟାନ ଧରେ ।

କେତକୀ ନିର୍ଝର,

କରୁଛି ମୁଖର ।

କି ଅବୋଧ୍ୟ ଗୀତ,

ପୂରିଉଠେ ଚିତ୍ତ ।

ଛନ୍ଦ ଅର୍ଥ ଶ୍ଲେଷ,

ନାହିଁ ତାର ଶେଷ ।

ଭଉଁରୀସଙ୍କୁଳ,

ଫୁଟିଛି କି ଫୁଲ ।

ଫୁଲର ବଜାର,

ଅସଂଖ୍ୟ ପ୍ରକାର ।

ବିଶୃଙ୍ଖଳ ଶୋଭା,

ମନ-ନେତ୍ର-ଲୋଭା ।

ଶୋଭାର ଭୂଷଣ,

ନେତ୍ର-ବିମୋହନ ।

ଶୁଭ ଗୁଣାଧାର,

କରି ଆବିଷ୍କାର,

ସୁନ୍ଦର ଉଦ୍ୟାନ,

ଗ୍ରୀଷ୍ମେ ଅବସ୍ଥାନ ।

କମଳା ପ୍ରଭୃତି,

ତାଙ୍କ ପୁଣ୍ୟସ୍ମୃତି ।

ବାଧେ ନାହିଁ ଖରା,

ସିମଳା ଏ ପରା ।

ଶ୍ରୀ କିଶୋରଚନ୍ଦ୍ର,

ପୌର୍ଣ୍ଣମାସୀ ଚନ୍ଦ୍ର ।

ପିତାମହଙ୍କର,

ଭକ୍ତିରେ ତତ୍ପର ।

ହେଉଛି ନିର୍ମିତ,

ମୂର୍ତ୍ତି ସଂସ୍ଥାପିତ ।

ହୋଇ ସମୁତ୍ସୂକ,

ସ୍ମୃତି ଜାଗରୂକ ।

ନିସ୍ତବ୍‌ଧ ସେ ସ୍ଥଳ,

ପବିତ୍ର ନିର୍ମଳ ।

ବାଗୁରା ସେ ସ୍ଥାନ,

ଯାଚି କରେ ଦାନ ।

ତୀର୍ଥ ସାରସ୍ୱତ,

ଆଶ୍ରୟ ମହତ ।

ପ୍ରେମ-ବୃନ୍ଦାବନ,

ବାଞ୍ଛିତ ନିର୍ଜନ ।

ରସର ଆଧାର,

କେଳି-କ୍ରୀଡ଼ାଗାର ।

ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯ୍ୟାଶ୍ରମ,

ସେଠାରେ ସଂଯମ ।

ହୁଏ ବିମୋହିତ,

ନ ବଳାଏ ଚିତ୍ତ ।

ଦୃଶ୍ୟ ପାରାବାର,

ତୋର ପଞ୍ଚଧାର,

ଉପାଦେୟ ସର୍ଗ,

ଅଭିନବ ସ୍ୱର୍ଗ ।

ମହୀରେ ତ୍ରିଦିବ,

ଦେଖିଲେ ତା ଶିବ ।

ତୋର ଗିରିବର,

ନିରନ୍ତର ।

ଆନନ୍ଦ୍ରାଶୁ ଅବା

ରେ ଗିରିମଘବା ।

କେବଣ ବୁଦ୍ଧିଆ,

ହେଲିଣି ହାଲିଆ ।

ଅତୀତ ଗୌରବ,

ସେ ମହାବିଭବ ?

ଘୂରେ ସୁଖଦୁଃଖ,

କିପାଁ ତୁ ବିମୁଖ ?

ବୋଲୁଥାନ୍ତି ନର,

ସେ ସିନା ଦୁଃଖର ।

କରୁପଛେ ତ୍ରାସ,

ସୁଖର ନିବାସ ।

ହେଲେହେଁ ପ୍ରତୀତ,

ସାଧେ ବହୁ ହିତ ।

ମନ୍ଦ କି ଚନ୍ଦନ,

ସେ ହରେ ପ୍ରାଣମନ ।

ତିକ୍ତ ଗୁଣ ଧରେ

ତାହାରି ଫୁଲରେ ।

ନୁହେଁ କେବେ ହେୟ,

ପରିଣାମେ ଶ୍ରେୟ ।

ନାହିଁ ଦୁଃଖ ଛଡ଼ା,

ସୁଖ ହୁଏ ଗଢ଼ା ।

ଦୁଃଖର ଜନକ,

ସୋଦର ସମ୍ପର୍କ ।

ନାହିଁ ଛଡ଼ାଛଡ଼ି,

ହୋଇ ଜଡ଼ାଜଡ଼ି ।

ନିଗୂଢ଼ ରହସ୍ୟ,

ବିଜ୍ଞାତ ଅବଶ୍ୟ ।

ହେଉ ଛନ୍ନମତି,

ବାତୁଳ ନିୟତି !

ବିଷମ ସମସ୍ୟା,

ବୃଥା ବରିବସ୍ୟା ।

ଅନ୍ଧକାରେ ସ୍ରୋତେ,

ତିଆରୁଛି ତୋତେ ।

କ୍ଷୀଣାଲୋକ ଜାଳି,

ହେଉଛି ଅଣ୍ଡାଳି ।

ପ୍ରକାଶି ବଡ଼ାଇ,

ନିଜେ ନିଜ ଛାଇ ।

ମୁଁ ଯେ ମାୟାବଦ୍ଧ,

ବେନିଙ୍କ ସମ୍ୱନ୍ଧ ।

ମୁଁ ଯେ ଅନ୍ଧାରିଆ,

ଅନ୍ଧ ପରି ଠିଆ ।

ମୁଁ ଅଧମ ଚାଟ,

ଦେଖାଏ କି ବାଟ ?

ନ ବହ ତୁ ରୋଷ,

ଇତରର ଦୋଷ ।

କହି ଦୁଇପଦ,

ତୁଚ୍ଛା ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ।

ସିନା ଛଦ୍ମବେଶ,

ଅର୍ପେ ଉପଦେଶ ?

ମୁଁ ପାମର ଶିଷ୍ୟ,

ଅତୀତ ଭବିଷ୍ୟ ।

କରିଛି ସମ୍ୱଳ,

ନ ବହ ତୁ ଛଳ ।

ଉଚ୍ଚଭାଷା ଭାଷେ,

ତାହା ହାସ୍ୟେ ।

ବୃଥା ବକି ବକି,

ପଡ଼ିଲାଣି ଥକି ।

କରିବି ବିଶ୍ରାମ,

ସ୍ମରି ବିଭୁନାମ ।

ହୋଇ ମୁଁ ଆତୁର,

ଯେସନ ଧୂସ୍ତୁର ।

ରେ ମହାଶିଖରୀ,

ଦୁଃଖ-ବିଭାବରୀ ।

ତୋତେ ତ ନିକୃଷ୍ଟ,

ଗଢ଼ି ତୋ ଅଦୃଷ୍ଟ ।

ଉନ୍ନତି-ଭାସ୍କର,

ଦେଖ ଗିରିବର ।

ସିଂହଦେବ ଭୂପ,

ଯାଜ୍ଞିକସ୍ୱରୂପ ।

ମହାତ୍ୟାଗ ଯାଗ,

ବହି ଅନୁରାଗ ।

ପୁଣ୍ୟ ଧୂମଚୟ,

ଭ୍ରମି ରାଜ୍ୟମୟ ।

ନାହିଁ ତିଳେ ଦ୍ୱିଧା

ଅଶେଷ ସୁବିଧା ।

ସର୍ବ ଶୁଭଗୁଣ,

ଅତୀବ ନିପୁଣ ।

ରାଜ୍ୟ ନିତ୍ୟ ନିତ୍ୟ,

ହେଉଛି ଧାବିତ ।

ସମାଜ-ସଂସ୍କାର,

ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ସଦାଚାର,

ନୃପ ଯଶୋଧନ,

ଶ୍ରୀବୃଦ୍ଧି ସାଧନ ।

ଧର୍ମର ଦାୟାଦ,

ନାମେ ସାଧୁବାଦ ।

ଶାସନ ପାଳନ,

ଧନ ଉପାର୍ଜ୍ଜନ ।

ଚରିତ୍ରଭୂଷଣ,

ସଂଯମ ରକ୍ଷଣ ।

ସାହିତ୍ୟ-ରସିକ,

ଏ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲିକ ।

ବିଜ୍ଞ ନରସାଇଁ,

ଆଣିବେ ଫେରାଇ ।

ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ-ନିବାସ ତୋ ଶିରେ

ମହତ୍ତ୍ୱ ଅଚିରେ ।

ଧର୍ମମନ୍ଦିର ସେ,

ତାହାର ପରଶେ ।

ଯେଣୁ ସେ ସ୍ୱଭାବେ,

ତୋଳିବେ ସେଠାବେ ।

ସେ ତିନି ମନ୍ଦିର,

ପରାଏ ରୁଚିର ।

ଦେବୀ ଶ୍ୱେତଭୁଜା,

ସାରସ୍ୱତ ପୂଜା ।

ଧର୍ମ-ଉପାସନା,

ସେବା ଆରାଧନା ।

ସୌଭାଗ୍ୟ ଅପର,

ବାଞ୍ଛିତ ତୋହର ।

ବଢ଼ିବ ଗୌରବ,

ନିତ୍ୟ ମହୋତ୍ସବ ।

କି ପୌରୁଷ ଧନ,

ଭବେ ଉପାର୍ଜନ ?

ଏବେ ପଞ୍ଚଧାର,

ଭକ୍ତି-ଉପହାର ।

କରିଛୁ ମୋହିତ

ବଳୁ ନାହିଁ ଚିତ୍ତ ।

କଳ୍ପନା ମଧ୍ୟରେ,

ନିତି ଆସି ଥରେ ।

ଅସମ୍ଭବ ଏକା,

ଦେଖା, ଶେଷ ଦେଖା ।

ଯୁଗଯୁଗାନ୍ତରେ,

ଦୁଇଦିନ ପରେ ।

ଏକାନ୍ତ ଦୁର୍ବଳ,

ସାହସ ସକଳ ।

ପକାଉଛି ମନ୍ଥି,

କ୍ରମେ ପ୍ରାଣଗ୍ରନ୍ଥି ।

ଯାହା ବିଶ୍ୱନାହା,

ଗୋଟି ଗୋଟି ତାହା ।

ଶୁଷ୍କପିଣ୍ଡ ଆହା,

ମିଶିଯିବ ତାହା ।

ପିଣ୍ଡରେ ଜୀବନ,

ନିରତେ ସ୍ମରଣ ।

ବସି ଯେତେବେଳେ,

ଦୃଶ୍ୟ ବନ୍ଧୁମେଳେ;

ଫେନ ରାଶି ରାଶି,

ଖରସ୍ରୋତେ ଭାସି,

ବିକ୍ଷିପ୍ତ ଯେସନ,

ସୁନ୍ଦର ସୁମନ,

ବାଳ-ରବିକର,

ଅତୀବ ଭାସ୍ୱର ।

ବନ୍ୟା-ଚାରୁଶିରୀ,

ତୋତେ ମହାଗିରି !

ଲୌହସେତୁ ଭଳି,

ନୀଳ ଶୈଳାବଳୀ ।

ମନୋରମ ମୂର୍ତ୍ତି,

ଜାଗି ତୋର ସ୍ମୃତି ।

ଗଜାବୌଦ ଘନ,

ଆଚ୍ଛାଦି ଗଗନ,

ବହୁ ଦୀର୍ଘସ୍ତର,

ଯୋଗ୍ୟ ପଟାନ୍ତର ।

କରି ସନ୍ଦର୍ଶନ,

କରିବି ସ୍ମରଣ ।

ଦୀପ୍ତ ତାରାଦଳ,

ଜ୍ୟୋତି ଢଳ ଢଳ ।

ସେ ଦୃଶ୍ୟ ପବିତ୍ର,

ତୋ ବକ୍ଷର ଚିତ୍ର ।

ତୋତେ ସେହିକ୍ଷଣି,

ଏହା ଗିରିମଣି !

ନମି ତୋ ଚରଣେ,

ରଖିଥିବୁ ମନେ ।

ତୋତେ ଗିରିବର,

ମହିମା ତୋହର ।

ହେରି ତୋତେ ଗିରି,

କଲି ତୋର ଶିରୀ ।

ଅଙ୍କି ତୋର ଛବି,

ଖଦ୍ୟୋତ ପଦବୀ ।

କରିବୁ ତୁ କ୍ଷମା,

ଅର୍ପେ ମହାତମା ।

ଅଧିଷ୍ଠିତ ରାଜ୍ୟ,

କିଭଳି ତା କାର୍ଯ୍ୟ ।

ଲଭିଛି ଆନନ୍ଦ,

ଚକ୍ଷୁକର୍ଣ୍ଣ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ।

ଏ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲିକ,

କେ ତାକୁ ଅଧିକ ?

ପୂର୍ବେ ଗିରିମାଳ,

ବପୁ ସୁବିଶାଳ ।

ଚିତ୍ରୋତ୍ପଳା ନଦୀ,

ପୂତ ବିଷ୍ଣୁପଦୀ ।

ନୀଳ ଜଳବେଣୀ,

ଗର୍ଭାଳସା ଏଣୀ ।

ଶସ୍ୟସୁଶ୍ୟାମାଳା,

କାନନ-କୁନ୍ତଳା ।

ନୃପତି-ପାଳିତା,

ଶୋଭାଙ୍ଗୀ ଲଳିତା ।

ଆଦରିଣୀ କନ୍ୟା,

ଯଶେ ଗୁଣେ ଧନ୍ୟା ।

ମୂଲ୍ୟକୁ ଅତୁଲ,

ରମଣୀୟ ଫୁଲ ।

ଏ କଇନ୍ତ୍ରାଗଡ଼,

ହୋଇଅଛି ବଡ଼ ।

ରତ୍ନଜ୍ୟୋତି ତୁଲ୍ୟ,

ସେ ଜ୍ୟୋତିର ଫୁଲ ।

ସର ସ୍ୱଚ୍ଛପୟ,

ଚାରୁ କୁବଳୟ ।

ସୁନ୍ଦରୀ ଅପ୍‌ସରୀ,

ଅଳଙ୍କାର ପରି ।

ଉଷା ଏ ଧରଣୀ,

କାବ୍ୟତାରା-ମଣି ।

ମୁକୁଟର ଝରା,

ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ-ପସରା ।

ଦୃଶ୍ୟ ଉପାଦେୟ,

କରିପାରେ ହେୟ ।

ରମ୍ୟ ହର୍ମ୍ୟାବଳୀ,

ହୀରକ-ପୁତ୍ତଳି ।

ସୁକୀର୍ତ୍ତି ନତୁବା,

ହୋଇଛନ୍ତି ଉଭା ।

ସବୁ ଏକଠାବେ,

ସୁସଜ୍ଜିତ ଭାବେ ।

ନ୍ୟାୟ ସଦାଚାର,

ଯୁକ୍ତି ସୁବିଚାର,

ଯେହ୍ନେ ସଭା କରି,

ହାତ ଧରାଧରି ।

ବିଚାରକଗଣ,

ନ୍ୟାୟପରାୟଣ ।

ଚିକିତ୍ସାମନ୍ଦିର,

ତୋଳିଅଛି ଶିର ।

କାହିଁ କୃଷିକ୍ଷେତ୍ର,

ଦର୍ଶକର ନେତ୍ର ।

ଶୁଭ-ଅନୁଷ୍ଠାନ,

ଅଛି ବିଦ୍ୟମାନ ।

ଉପାଦାନ ସାର,

କୁବେର-ଭଣ୍ଡାର ।

ସୁନିର୍ମଳ ଦିଶେ,

ଚିନ୍ତାଧାରା କି ସେ !

ବିପଣୀବୀଥିକା,

ସଦା କିଣା ବିକା ।

ଦିଶେ ଶୃଙ୍ଗାଟକ,

ଅଙ୍କା କୋଷ୍ଠୀଚକ୍ର ।

ଗ୍ରହ ସଂସ୍ଥାପନା,

କରୁଛି ଗଣନା ।

କାରଖାନା ପ୍ରାୟ,

ଶିଳ୍ପବ୍ୟବସାୟ ।

ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ,

ବହୁବିଧ ଚାଷ ।

ନିଶ୍ଚୟ ଏ ଶିକ୍ଷା,

ଉପାଧି ପ୍ରତୀକ୍ଷା ।

ବିକାଶ ପକ୍ଷରେ

ଅକ୍ଷରେ ଅକ୍ଷରେ ।

ଏ ଶିକ୍ଷା-ବିଧାନ,

କରେ ସମାଧାନ ।

କରି ସେ ନିଧନ,

ସ୍ୱାଧୀନ ଜୀବନ ।

ଲକ୍ଷ୍ୟ ଏ ଶିକ୍ଷାର,

କରେ ବହିଷ୍କାର ।

ପ୍ରହାରି ଗୋଇଠା,

ପରର ଅଇଁଠା ।

ଶ୍ୱାନତ୍ୱ ବରଜି,

ପ୍ରଭୁତ୍ୱ ଅରଜି ।

ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଚୟ,

ନୃତ୍ୟ ଅଭିନୟ ।

ଚାରୁ ନୃତ୍ୟକଳା,

ଭଙ୍ଗୀର ଶୃଙ୍ଖଳା ।

ନୃତ୍ୟ ଉଦ୍ଭାବିତ,

ନ ହେବ ମୋହିତ ?

ଉନ୍ନତି କଳ୍ପନା,

ବୁଦ୍ଧି ହେବ ବଣା ।

ତାନ ମାନ ଲୟ,

ଲଭିବ ବିସ୍ମୟ ।

ଉପୁଜେ ଆହ୍ଲାଦ,

ହୁଏ ଧନ୍ୟବାଦ ।

ନୁହେ କେବେ ହେୟ,

ଅତି ଉପାଦେୟ ।

ଠାରୁ ବନମଲ୍ଲୀ,

ଯାଏ ସିନା ବଳି ।

ଅନ୍ଧାରୀ ମୁଲକ-

ହେଉଛି ଆତଙ୍କ ।

ମୁଲକ ମଧ୍ୟରେ,

ଜଳୁଛି ପ୍ରଖରେ,

ମୋଗଲବନ୍ଦୀରେ

ସହର ସନ୍ଧିରେ ।

ମଣିବ ଅଳୀକ,

ଏ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲିକ ।

ସନ୍ଦେହ ସର୍ବଥା,

ନ ଦେଖିଲା କଥା ।

ଶିଳ୍ପର ଚାତୁରୀ,

ଚିତ୍ତ ଉଠେ ପୂରି ।

ଛୁଞ୍ଚିସୀଆଁ ଶିଳ୍ପ,

ହୃଦେ ଆଶା-ଦୀପ ।

ଅଦ୍ଭୁତ କଳ୍ପନା

ବୁଦ୍ଧି ହେବ ବଣା ।

ଆଣି ସେ ଗୋଟାଇ,

ଅଭଙ୍ଗା କଣ୍ଢାଇ ।

ଦର୍ଶକ ଚକିତ,

ଅକର-ନିର୍ମିତ ।

ବେଣାଚେର ତାଟି,

ଅତି ପରିପାଟୀ ।

ଏ ଦେଶ କୁଶଳ,

ହୋଇଛି ଉତ୍କଳ ।

ଅମର ପ୍ରତିଭା-

ଛାତ୍ର-ପ୍ରାଣେ କିବା ।

ଉନ୍ନତି ଏସନ,

ଫେରିଯାଏ ମନ ।

ଗଲା ଆହା କାହିଁ,

କିଛି ମିଳେ ନାହିଁ ।

ଏହି ଛାତ୍ରଗଣ,

ପୁଣି ଆନୟନ ।

ଏବେ ବନ୍ଦିଶାଳ

କ୍ଷେପୁଛନ୍ତି କାଳ ।

ପ୍ରକୃତ ଅବସ୍ଥା,

ଅଛି କି ବ୍ୟବସ୍ଥା ?

ଦେଖିଲି ମୁଁ ଆଜି,

ନବଦୃଶ୍ୟରାଜି ।

କିମ୍ୱା କାରାଗାର,

ସତ୍ୟସମାଚାର ?

ହୋଇ ସମବେତ,

ଉନ୍ନତି-ସଙ୍କେତ ।

ଅପରାଧୀ ଗୋଷ୍ଠୀ,

ଗଣୁଛନ୍ତି କୋଷ୍ଠୀ ।

ନିଜକୁ ଗଠନ,

ଉନ୍ନତ ଜୀବନ ।

କରି ଏ ତୀର୍ଥରେ,

ଫେରିଯିବେ ଘରେ ।

ବିସ୍ମୃତି ପରୀକ୍ଷା,

କରୁଛନ୍ତି ଶିକ୍ଷା ।

ଭବିଷ୍ୟ ଜୀବନେ,

ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନେ ।

କରି ଅବଲୋକ,

ଅବା କେଉଁ ଲୋକ ?

ଚିକ୍କଣ ସୁନ୍ଦର,

ଦିଶେ ରୁଚିକର ।

ଧଡ଼ି ପରିପାଟୀ,

ଦେବ କାନ କାଟି ।

ଧୋଇ ଏ ତୀର୍ଥରେ,

ଫେରିଯିବେ ଘରେ ।

ପାସୋରି ସେମାନେ,

ଏବେ ବର୍ତ୍ତମାନେ ।

କରିଦେଇ ଖତ,

ନିର୍ଭରତା ବ୍ରତ ।

ହେଲାଣି ଉଦିତ,

ହେଉଛି ପ୍ରତୀତ ।

ବନ୍ଦିବାଚ,

ଅନେକ ପ୍ରକାର ।

ଶାଢ଼ୀ, ଖଦି, ଥାନ;

ଗାମୁଛା, ବେଢ଼ାଣ ।

ଜାହ୍ନବୀଯମୁନା,

ହୋଇଅଛି ବୁଣା ।

ବେଣାଚେର ପଟି,

ସୁବାସ ଚହଟି ।

ବିଜ୍ଞ ବିଚକ୍ଷଣ,

ଶିଳ୍ପ ଉଦ୍ଭାବନ ।